.jpeg)
Ouderdom komt met gebreken
Laten we er maar niet omheen draaien, ouderdom komt met gebreken. Hoe vaak wij niet hebben gehoord: 'Oeh dat zijn wel erg kleine lettertjes…’. Naarmate we ouder worden, wordt onze ooglens minder flexibel waardoor onze ogen slechter kunnen scherpstellen op een korte afstand. Prima te verhelpen met een leesbril, maar je zult altijd zien dat die nét in de andere tas zit.
Tip 1: Houd rekening met font groottes
Houd je als designer aan de W3C aanbevelingen wat betreft fontgroottes: minimaal 16px / 12pt. Ontwerp daarnaast voor grotere fontgroottes. Hoe ‘responsive’ er ook ontworpen wordt, check altijd hoe je ontwerp eruit ziet als iemand de Chrome font-size op 200% zet.
Alle zintuigen beïnvloeden de gebruikservaring
Maar niet alleen visueel gaan we er met de jaren op achteruit. Ook auditief, motorisch en uiteindelijk cognitief treden er veranderingen op. Je hoeft er écht geen fanatieke festivalganger voor te zijn: na je 30e zijn hoge tonen simpelweg minder goed te horen. En laten nou net die hoge frequenties vaak gebruikt worden als waarschuwings- of bevestigingsgeluiden in een interface.
Een uitdaging die we nóg vaker tegenkomen is de achteruitgang van de fijne motoriek en het reactievermogen. Ouderen kunnen vaak simpelweg minder precies en minder snel hun vinger op een knop of ander user interface-element krijgen. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat ze wat trillen, door artrose of door verminderde spierspanning.
Waarom het scherm delen in Zoom zo moeilijk is
Een voorbeeld waarin al deze elementen samen komen is het delen van je scherm in Zoom. Dit is dan ook vaak het grootste struikelblok voor ouderen bij de start van een user test. De boosdoener? Wanneer de gebruiker op het scherm tapt verschijnen de benodigde knoppen om het scherm te delen, maar voordat men de juiste knop heeft gelokaliseerd en het label gelezen heeft, verdwijnt deze weer. Daarnaast zien sommigen de knoppen niet eens verschijnen omdat men focust op de onderzoeker die midden in beeld is. Een bekend fenomeen dat ‘change blindness’ heet. Heeft men uiteindelijk de juiste knop gevonden? Dan wordt men gepresenteerd met een - zeer onduidelijk - iOS scherm waarbij je niet zien wat een tekst, een label, of een knop is. De meest ‘klikbare’ elementen, (de cirkel met witte stip en Zoom icoon met vinkje), zijn allebei niet klikbaar. Men moet eigenlijk op de “knop” ‘start broadcast’ te klikken, maar in de interface zie je niets dat hiernaar hint.
Conventies zijn minder bekend bij ouderen
Een ander, bijkomend probleem is dat ouderen vaak de ongeschreven conventies van UX design niet kennen. In het bovenstaande voorbeeld zagen we bijvoorbeeld vaak dat gebruikers niet op het idee komen om het scherm aan te raken om knoppen tevoorschijn te toveren. Men is simpelweg nog (steeds) minder bekend met touchscreens. Daar komt bij dat in veel moderne app designs aan klassieke ‘affordances’, (elementen die aangeven welke acties een gebruiker uit kan voeren) vaak nauwelijks aandacht wordt geschonken. Als je niet gewend bent dat een tap of een swipe vanaf links/recht/beneden/boven allemaal functies en interface elementen herbergen, kom je er ook niet makkelijk achter.
Tip 3: Gebruik herkenbare signalen en interacties
Design kan voor ouderen snel (te) minimalistisch zijn
Veel iconen en conventies zoals hamburgermenu’s zijn lastig te herkennen door ouderen, omdat ze steeds abstracter worden vergeleken met het origineel. De tijd van skeuomorphic design ligt (gelukkig) achter ons. De vervanger: het zeer abstracte flat design is voor veel ouderen dan weer onnodig lastig in gebruik. Gelukkig zien we nu weer iets meer diepte en schaduwen terug in de laatste iOS/MacOS/Android/Windows ontwerpen. Hierdoor zijn knoppen beter te onderscheiden: een design trend die ook wel neumorphism genoemd wordt.
Tip 4: Verduidelijk iconen en beperk (te) minimalistisch design
Wees je bewust dat ouderen vaak minder frequent gebruik maken van apps. Iconen zijn daardoor minder bekend. Gebruik daarom nooit een opzichzelfstaand icoon, maar voeg altijd een duidelijk herkenbaar label toe (of gebruik alleen het label). Blijf daarnaast weg van zeer minimalistische abstracte designs als je weet dat je ook ouderen in je doelgroep hebt.
Minder experimenteren met digitale interacties
Houd er rekening mee dat ouderen niet gewend zijn om te experimenteren met digitale interacties. Als digital ‘native’ heb je heel je jeugd zitten rondklikken in Windows XP of oudere systemen. Je hebt dingen uitgeprobeerd en je weet (onbewust) dat je met ‘Ctrl + Z’ de ergste schade wel weer kunt herstellen. Ouderen hebben dit veel minder. Ze zijn onzekerder in hun eigen kunnen en aarzelen vaak om ergens op te klikken. Ze zijn dan bang om iets ‘kapot’ te maken. In een gemiddelde user test merken we dat ouderen vaker om bevestiging vragen - ‘Moet ik dat dan zo doen?’. Terwijl een ouder iemand aarzelt, heeft de gemiddelde millennial na één seconde al op vijf verschillende plekken op het scherm getapt.
Ook zien we dat oudere gebruikers interactie met een echt persoon veel hoger waarderen dan jongere mensen. Men geeft vaker aan contact gegevens te zoeken, of iemand te willen bellen als ze er niet uitkomen.
Tip 5: Neem oudere gebruikers bij de hand
Een duidelijke salesfunnel zonder afleiding en mét ondersteunende teksten stelt gerust, zo weet men dat de juiste actie wordt ondernomen. Stel ouderen ook vaker gerust, bijvoorbeeld door te zeggen dat ze acties kunnen terugdraaien of dat ze gegevens later nog kunnen wijzigen. Geef ook duidelijk aan hoe dat moet, want niet iedereen kent de combinatie Ctrl + Z uit het hoofd. En last but not least: zorg voor een hulplijn. Alleen al het idee dat er een mens achter het scherm zit geeft vaak een geruststellende gedachte. De voorkeur heeft telefoon of e-mail, maar we zien ook steeds vaker dat ouderen op zoek gaan naar chat support.
